Społeczeństwa na świecie bardziej ufają biznesowi niż rządom i mediom

Globalne badania zaufania społeczeństw Edelman Trust Barometer w tym roku otrzymało hasło "The cycle of distrust" ("Cykl nieufności"). W 27 państwach (m.in. Rosji, USA, Wielkiej Brytanii, Chinach) ciągle mamy do czynienia z ogólnym kryzysem zaufania ludzi do państw, mediów, rządów i organizacji pozarządowych.

Wskaźnik zaufania Trust Index, podobnie jak rok temu, wynosi globalnie 56 punktów. Zgodnie z założeniami badawczymi, o zaufaniu świadczy bowiem uzyskanie wyniku na poziomie minimum 60 procent.

Zobacz: Ponad połowa ludzi uważa, że rządy świadomie okłamują obywateli. Najbardziej ufamy biznesowi, najmniej mediom

Biznes budzi większe zaufanie niż rządy i media

Jedyną instytucją cieszącą się zaufaniem jest obecnie biznes - zaufanie wynosi w tym obszarze 61 proc. (bez zmian). Organizacje pozarządowe zyskały 2 pkt. i z 59 proc. zajmują drugie miejsce na liście instytucji najbardziej godnych zaufania. Spadek zaufania zanotowały: rząd 52 proc. (- 1 pkt.) oraz media 50 proc. (- 1 pkt.).

Najbardziej godny zaufania według ankietowanych jest ich własny pracodawca – zdanie takie wyraziło aż 77 procent badanych.

Najwyższy wskaźnik zaufania Trust Index odnotowano w Chinach – 83 proc. Dla porównania, w innych krajach wynosi on: Francja: 50 proc., Niemcy: 46 proc., Wielka Brytania: 44 proc., Stany Zjednoczone: 43 proc. Najmniej ufni pozostają od kilku lat Rosjanie 32 proc.

Brak zaufania wynika m.in. z obaw związanych z przyszłością: aż 85 proc. ankietowanych martwi się o utratę pracy, 75 proc. wyraża troskę o zmiany klimatyczne, 71 proc. boi się cyberataków, a 65 proc. uważa, ze może utracić wolność jako obywatele.

Raport Edelmana: konsumenci chcą, by marki zajmowały stanowisko w kwestiach społecznych

Media nie budzą zaufania, fake newsy gigantycznym problemem  

W tegorocznym Edelman Trust Barometer wskazano, że systematycznie spada na świecie zaufanie do mediów. Ogólny wskaźnik zaufania do mediów tradycyjnych wynosi 57 pkt. i jest o 5 pkt. niższy niż rok temu. Najmniej mediom tradycyjnym ufają mieszkańcy Rosji (35 pkt.), Japonii (39 pkt.) i Korei Południowej (43 pkt.).

Do zaledwie 37 punktów spadł wskaźnik zaufania do mediów społecznościowych (-8 pkt. rok do roku). Społeczeństwem najmniej ufającym przekazom z social mediów są Francuzi (19 pkt.), następnie Niemcy (20 pkt.) i Kanadyjczycy (21 pkt.).

Ogromne zaniepokojenie na świecie budzi także dezinformacja i fake newsy. Większość badanych boi się, że mogą być one używane jako broń – tak uważa aż 76 proc. respondentów, co jest wzrostem o 4 pkt. w porównaniu do zeszłorocznego badania.

Obawy te dominują w największym stopniu w Hiszpanii (84 proc. badanych), Indonezji i Malezji (83 proc.), Kolumbii i Indiach (82 proc.). Największy wzrost obaw o szkodliwość fake newsów odnotowano w tym roku w Arabii Saudyjskiej (skok o 18 p. proc. do 76 proc.).

Większość badanych jest przekonana, że źródła informacji wprowadzają odbiorców w błąd, świadomie rozpowszechniając nieprawdę. Aż 67 proc. (+ 8 pkt.) osób uważa, że do takich praktyk uciekają się dziennikarze, 66 proc. (+ 9 pkt.), że rząd.

Mediom najmocniej ufają Chińczycy (80 proc.), a najmniej Rosjanie (29 proc.). W rok najwięcej zaufania straciły media amerykańskie (spadek o 6 p. proc.) oraz koreańskie (spadek o 7 p. proc.).

Kapitalizm i rządy w ogniu krytyki

Ankietowani Edelmana krytycznie oceniają kapitalizm. Zdaniem 52 proc. badanych, kapitalizm w formie, w jakiej istnieje obecnie, wyrządza na świecie więcej szkody niż pożytku.

Przy czym biznes umocnił swoją pozycję jako najbardziej godna zaufania instytucja. W ocenie autorów badania, ponieważ rząd nie jest w stanie sprostać największym wyzwaniom społecznym, to biznes ma szansę, a nawet powinien stać się kluczowym czynnikiem stabilizującym. Ale musi rozszerzyć swoją rolę i stawić czoło nie tylko problemom ekonomicznym, ale także społecznym. Aby być liderem, nie może jednak działać samodzielnie – wręcz przeciwnie, aby wspierać innowacje i mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, powinien współpracować ze wszystkimi instytucjami: rządem, mediami i organizacjami pozarządowymi.

Rząd Wielkiej Brytanii planuje kampanię uderzającą w szyfrowaną komunikację

Co ważne, respondenci twierdzą, że biznes nadal nie robi wystarczająco dużo, aby zająć się problemami społecznymi: zmianami klimatycznymi (52 proc.), nierównościami ekonomicznymi (49 proc.), przebranżowieniem siły roboczej (46 proc.).

Biznes znajduje się pod presją wszystkich interesariuszy: 58 proc. ankietowanych twierdzi, że będzie kupować lub popierać marki w oparciu o swoje przekonania i wartości; 60 proc. deklaruje, że wybierze miejsce pracy w oparciu o swoje wartości i przekonania; 64 proc. ma zamiar inwestować w oparciu o swoje wartości i przekonania, zaś aż 88 proc. inwestorów instytucjonalnych przyznaje, że poddaje ESG takiej samej kontroli, jak kwestie operacyjne i finansowe.

Niezmiennie największym zaufaniem darzona jest branża technologiczna – 74 proc. (+ 4 pkt.). Największe zaufanie mamy do firm rodzinnych – 67 proc., najmniejsze do państwowych – 52 proc.

Znajdujemy się w świecie uwikłanym w błędne koło nieufności, podsycane przez rosnący brak wiary w media i rząd. Obie instytucje nakręcają spiralę podziałów i dezinformacji w zamian za głosy i kliknięcia. Blisko połowa postrzega rząd (48 proc.) i media (46 proc.) jako siły dzielące społeczeństwo.

Badanie pokazało, że jesteśmy nieufni wobec przywódców społeczeństwa: liderom władz rządowych ufa zaledwie 42 proc., dziennikarzom 46 proc., prezesom firm 49 proc. Najbardziej ufamy zaś naukowcom (ekspertom) 75 proc. i współpracownikom 74 proc.

Zobacz: Internetowe "elfy" walczą z rozsiewaną przez trolle rosyjską dezinformacją

"Spirala nieufności"

– Najnowsze badanie zaufania pokazuje, że mamy do czynienia z coraz większym brakiem zaufania do rządów i mediów. Władze trwoniły zaufanie poprzez nieumiejętne zarządzanie pandemią COVID – 19 i brak przejrzystego informowania społeczeństw o strategii radzenia sobie z kryzysem. Media zaś zamiast dostarczać rzetelnych wiadomości, pogłębiały chaos informacyjny. W efekcie globalna społeczność coraz bardziej pogrąża się w spirali nieufności – mówi Przemysław Mitraszewski, managing partner w firmie Lighthouse, wyłącznego przedstawiciela sieci Edelman w Polsce.

– W sytuacji pogłębiającego się kryzysu zaufania przed szansą, ale też ogromną odpowiedzialnością, stoi biznes. To w nim upatrujemy lidera zmian i stabilizacji społecznej. Ale żeby rzeczywiście tak się stało, biznes i jego liderzy muszą działać w sposób obliczony na długofalowe, trwałe korzyści dla społeczeństwa i nie bać się zabierać głosu w ważnych sprawach dla społeczeństwa problemach - dodaje Mitraszewski.

Firma Edelman od 22 lat prowadzi międzynarodowe badanie zaufania i wiarygodności do głównych instytucji publicznych: rządu, biznesu, organizacji pozarządowych i mediów. Tegoroczny Edelman Trust Barometer został przeprowadzony na grupie ponad 36 000 respondentów w 28 krajach w okresie od 1 do 24 listopada 2021 roku.

Badania przeprowadzono w następujących krajach: Argentyna, Australia, Brazylia, Kanada, Chiny, Kolumbia, Francja, Niemcy, Indie, Indonezja, Irlandia, Włochy, Japonia, Kenia, Malezja, Meksyk, Nigeria, Rosja, Arabia Saudyjska, Singapur, RPA, Korea Południowa, Hiszpania, Tajlandia, Holandia, , Zjednoczone Emiraty Arabskie, Wielka Brytania, USA.