Zakup praw autorskich do utworów małżonka kosztem uzyskania przychodów?

Relacje finansowe pomiędzy przedsiębiorcą a jego domownikami – czyli małżonkiem czy dziećmi – od dawna stanowiły poważny problem z punktu widzenia rozliczeń podatkowych. Dowodem może być choćby art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wg którego kosztem uzyskania przychodu nie może być wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci.

Jednakże trudno ukryć, że małżonek przedsiębiorcy w sposób naturalny jest jego najbliższym współpracownikiem. Okazuje się, że choć wartość pracy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, to inaczej wygląda sytuacja, kiedy w grę wchodzą wydatki na owoce pracy małżonka.

Twórczość nie jest świadczeniem pracy
W sprawie wydatków na zakup owoców pracy żony przedsiębiorca zwrócił się do izby skarbowej. Jak napisał we wniosku, żona jest artystką, która wykonuje zdjęcia, tworzy także wzory graficzne. Podatnik chciałby zakupić prawa autorskie do niektórych zdjęć i wzorów graficznych, aby wykorzystać je w swojej działalności gospodarczej, a zajmuje się projektowaniem lamp.
Przedsiębiorca stwierdził, że w tym przypadku nie wchodzi w grę świadczenie pracy – a właśnie je wartość nie może być zaliczona do kosztów działalności firmy. Tu przedmiotem zakupu byłyby prawa autorskie i ich odpłatne przeniesienie.

Izba Skarbowa w Katowicach z interpretacji z 12 października tego roku (sygnatura IBPB-1-1/4511-464/15/ESZ) uznała, że stanowisko podatnika jest prawidłowe i że może on rozliczyć wydatki na zakup praw do wykorzystana zdjęć i wzorów graficznych, wykonanych przez małżonkę do kosztu uzyskania przychodu.

Uwaga na przepisy dotyczące podmiotów powiązanych
Intrygujące jest stwierdzenie, które urzędnicy opracowujący interpretację zawarli na końcu dokumentu. Zwrócili oni uwagę, że „przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wprowadzają ograniczenia w zakresie możliwości zawierania transakcji między małżonkami”. Zdaniem urzędników, transakcje takie bowiem zawierane są w oparciu o stosunek prawny, łączący dwa podmioty, a nie małżonków jako osoby fizyczne.

Jednakże zastrzegli oni, że transakcje takie są podporządkowane przepisom zawartym w ustawach podatkowych. Chodzi dokładnie o zapisy, dotyczące relacji miedzy podmiotami powiązanymi. Jeśli więc – zastrzegają urzędnicy – warunki, ustalone przez małżonków, będą inne od warunków, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, wówczas dochody podatnika i należny podatek zostaną wyznaczone w taki sposób, jakby tych umów nie było (art. 25 ust.5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Można też amortyzować
Poza tym jednak urzędnicy potwierdzili argumentację podatnika. Przyznali, że czym innym są przychody z pracy, czym innym zaś przychody z praw majątkowych, do których zalicza się prawa autorskie, a więc że stworzenie zdjęć i wzorów graficznych nie będzie stanowić świadczenia pracy na rzecz wnioskodawcy. To daje możliwość zakupienia przez przedsiębiorcę prawa do wykorzystania zdjęć i wzorów graficznych oraz do wliczenia wydatków na ten cel do kosztów uzyskania przychodów. Można tego – przypomnieli autorzy wykładni – dokonać albo bezpośrednio, albo poprzez „poprzez odpisy amortyzacyjne, zależnie od tego, czy prawa te będą spełniały kryteria uznania ich za wartości niematerialne i prawne”.

Marek Siudaj, Tax Care