UKE: wprowadzenie captcha przez Aero2 zgodne z prawem

Operator telekomunikacyjny Aero2 na początku kwietnia br. wprowadził mechanizm captcha dla użytkowników bezpłatnego internetu, tłumacząc że ma to zapobiec nadużywaniu tej usługi (więcej na ten temat).

UKE otrzymał liczne zastrzeżenia i skargi od użytkowników usługi BDI, którzy twierdzili, że wprowadzenie captcha jest naruszeniem przez Aero2 warunków decyzji rezerwacyjnej. Regulator stanął jednak po stronie operatora, uznając że podjęte przez niego działania są zgodne z prawem.

W kwestii dotyczącej obowiązku zapewnienia przez Aero2 dostępu przez sieć o charakterze otwartym i udostępniania go nieoznaczonemu gronu odbiorców, analogicznie do działających punktów dostępowych Wi-Fi (tzw. hotspoty), UKE uznał, że samo wprowadzenie mechanizmu captcha nie wprowadza ograniczenia odnośnie dostępności do sieci telekomunikacyjnej spółki i nie ogranicza grona użytkowników końcowych ze względu na inne parametry niż pojemność sieci w danym miejscu lub czasie.

Jeśli chodzi o obowiązek zapewnienia przez Aero2, że ograniczenia treści i protokołów dostępnych dla użytkowników korzystających z BDI nie będą dalej idące niż takie same ograniczenia stosowane dla użytkowników usług płatnych, UKE wyjaśnia, że wprowadzenie captcha z punktu widzenia zarządzania zasobami częstotliwości oraz korzystania z usługi BDI oznacza wyłącznie przerywanie sesji nieodpłatnego dostępu do internetu i konieczność nawiązania kolejnej poprzez wpisanie kodu. - Po jego wpisaniu i nawiązaniu kolejnego 60 minutowego połączenia, użytkownik BDI nie jest w żaden sposób ograniczany w dostępie do treści i protokołów - czytamy w komunikacie UKE.

Z kolei w zakresie dotyczącym obowiązku zagwarantowania przez Aero2 takiej organizacji i konfiguracji sieci oraz jej funkcjonalności, która zapewniłaby interoperacyjność z dostępnymi na rynku urządzeniami końcowymi, regulator stwierdził, że wprowadzenie captcha nie ma na nią wpływu, zgodnie z ustawową definicją sieci telekomunikacyjnej rozumianej jako systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, w tym nieaktywne fragmenty sieci, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów.

Ponadto regulator odniósł się do podnoszonej przez użytkowników BDI kwestii naruszania przez Aero2 ustawy o języku polskim, czy też wymuszania na nich znajomości języków obcych, stwierdzając że mechanizm captcha wykorzystuje ciągi znaków, które w mniej lub bardziej przypadkowy sposób mogą tworzyć słowa, jednak dla rozwiązania zadania (wpisania kodu captcha) bez znaczenia pozostaje znaczenie słowa lub język, w jakim zostało ono zapisane. Według UKE, często wykorzystywane przez mechanizm ciągi znaków jedynie przypominają słowa (np. błędne), czy nawet całkowicie przypadkowe ciągi znaków, w związku z czym captcha nie jest zadaniem językowym, a znaczenie słów czy język w jakim są napisane, nie ma znaczenia dla zasady działania i rozwiązywania zadań.

UKE podkreśla także, że wzrost popularności usługi BDI spowodował mniejszą efektywność w rzeczywistym zapewnieniu przez Aero2 usługi zgodnie z decyzją rezerwacyjną. W praktyce przerywana po 60 minutach sesja była automatycznie łączona ponownie przez oprogramowanie sterujące urządzeniem, praktycznie bez konieczności ingerowania przez użytkownika w ten proces. W rezultacie ponad połowa użytkowników BDI korzystała z automatycznego wznawiania sesji, wydłużając znacząco czas sesji efektywnej, co miało negatywny wpływ na dostępność BDI dla wszystkich zainteresowanych usługą.

- Mechanizm captcha został wprowadzony przez spółkę m.in. po to, aby poprawić stopień przestrzegania zobowiązania zawartego w decyzji rezerwacyjnej, w taki sposób, aby jednorazowa sesja nie trwała dłużej niż 60 minut, a także zmniejszenia ryzyka zaburzenia konkurencji, w szczególności względem istniejących na rynku ofert komercyjnych. Ponadto zastosowanie mechanizmu captcha ma na celu ograniczenie niestandardowych działań podejmowanych przez część użytkowników, którzy wykorzystują usługę BDI niezgodnie z regulaminem oraz warunkami decyzji rezerwacyjnej, m.in. do automatycznego podtrzymywania rozłączonej sesji, wykorzystywania kart SIM w systemach machine to machine, generowania wysokich wolumenów danych ściąganych za pośrednictwem BDI czy oferowania (odsprzedaży) usług płatnych za pośrednictwem BDI - czytamy w komunikacie UKE.

Jednocześnie regulator stwierdził, że jeżeli dany użytkownik BDI decyduje się na korzystanie z usługi na urządzeniach takich jak smartfony czy tablety, na których z racji np. małego ekranu rozwiązanie kodu staje się problemowe, bądź też korzysta z dostępu do internetu za pośrednictwem specjalnych przeglądarek zapewniających kompresję danych (np. Opera Mini) pośrednio utrudniając wyświetlenie kodu, korzysta z usługi BDI akceptując zasady jej świadczenia przez Aero2, w tym przyjmuje na siebie obowiązek rozwiązania kodu captcha w celu uzyskania dostępu do internetu.

UKE przypomina też, że informacja o możliwym zastosowaniu przez Aero2 mechanizmie zarządzania ruchem w sieci została zamieszczona w regulaminie usługi BDI.

Regulator wskazał również, że wykorzystywanie BDI przez użytkowników dla nawigacji samochodowej, monitoringu firmy, systemów komunikacji machine to machine, czy też ściągania dużego wolumenu danych, jest sprzeczne z celem regulacyjnym dotyczącym zobowiązania Aero2 do dostarczania usługi.

Podsumowując UKE stwierdził, że wprowadzenie przez spółkę Aero2 mechanizmu captcha nie narusza warunków decyzji rezerwacyjnej.